του Γιάννη Αρμακόλα*
Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή της Κυριακής στις 8 Οκτωβρίου 2017.
Η έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναδεικνύει ζητήματα που πρέπει να απασχολήσουν την ελληνική πολιτική και τους δυτικούς μας εταίρους.
Η έρευνα επιβεβαιώνει την, έντονα επιβαρυμένη από την οικονομική κρίση, ευρωσκεπτικιστική στροφή της ελληνικής κοινωνίας, με ένα διαμορφούμενο σκληρό πυρήνα “αντι-ευρωπαϊσμού” που αγγίζει το ένα τρίτο της κοινής γνώμης. Αναδεικνύει επίσης την αυξημένη ελκυστικότητα της Ρωσίας, με ένα σκληρό πυρήνα φιλορωσικών στάσεων που φτάνει στο 25%. Σημαντικό είναι επίσης το ότι ο Προέδρος Πούτιν απολαμβάνει αποδοχής πολύ ευρύτερης από την ίδια του τη χώρα, γεγονός που διαχωρίζει του Έλληνες από την υπόλοιπη ΕΕ, όπου σε γενικές γραμμές η δημοφιλία του Ρώσου Προέδρου είναι χαμηλή.
Συνολικά, η έρευνα σκιαγραφεί μια κοινωνία δυσαρεστημένη με τους παραδοσιακούς της εταίρους, εσωστρεφή και με έλλειψη αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης στις διεθνείς υποθέσεις, αλλά και με μια προφανή απόσταση ανάμεσα στις προσδοκίες της και την πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής.
Στις ερωτήσεις μέτρησης της υποστήριξης στα εθνικά μας συμφέροντα, από ΕΕ, ΗΠΑ και Ρωσία, με ποσοστά μεταξύ 25% και 40,5%, ανάλογα με το ζήτημα, η κοινή γνώμη θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν υποστηρίζεται από κανέναν. Τα ποσοστά των ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε όλα τα ζητήματα, και κυρίως στο ζήτημα της ΠΓΔΜ, όπου η αναγνώρισή της με το όνομα Μακεδονία από την Ουάσιγκτον φαίνεται να παίζει ρόλο. Συγχρόνως, η κοινή γνώμη αγνοεί ή δίνει μικρή σημασία στο γεγονός ότι στο ΝΑΤΟ, όπου κεντρικό ρόλο παίζει η Ουάσιγκτον, η Ελλάδα έχει καταφέρει για μια δεκαετία να εμποδίζει την ένταξη της ΠΓΔΜ λόγω μη επίλυσης του ονοματολογικού.
Στο ζήτημα του Κυπριακού, σχετικά υψηλά ποσοστά υποστήριξης της Ελλάδας συγκεντρώνει, εκτός από την ΕΕ και η Ρωσία, πιθανότατα λόγω του ότι υπάρχει θετική αποτίμηση της διαχρονικής εμπλοκής του ΟΗΕ, στον οποίο η Ρωσία έχει κεντρικό ρόλο.
Μεταξύ των τριών δυνάμεων, η ΕΕ φαίνεται να προσφέρει τη μεγαλύτερη υποστήριξη στην Ελλάδα, αλλά τα ποσοστά δεν είναι ιδιαίτερα υψηλά, κυρίως αν λάβουμε υπ’όψιν την κεντρική σημασία που παίζει η συμμετοχή μας στην Ένωση για τη διαχείριση αυτών των ζητημάτων (π.χ. ένταξη Κύπρου στην ΕΕ, “πολιτική Ελσίνκι”). Πάντως, τα υψηλότερα ποσοστά υποστήριξης της Ελλάδας από την ΕΕ συγκεντρώνονται στα Ελληνοτουρκικά. Εδώ, μεταξύ άλλων, παίζει ρόλο τόσο το προσφυγικό/μεταναστευτικό, όσο και η ρήξη Ερντογάν και χωρών της ΕΕ.
*Ο κ. Γιάννης Αρμακόλας είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ερευνήτης στην Έδρα “Σταύρος Κωστόπουλος” στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
