Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή: http://www.kathimerini.gr/862545/article/epikairothta/ellada/apaisiodo3oi-8-stoys-10-ellhnes
Η τελευταία έρευνα της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμη και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, που διενεργήθηκε 24-26 Μαΐου 2016 για λογαριασμό του ΣΚΑΪ και της «Καθημερινής», αποτύπωσε ένα αρνητικό κλίμα για την κυβέρνηση και υψηλή απαισιοδοξία στην κοινή γνώμη, καθώς το 74% των Ελλήνων εκτιμά πως τα οικονομικά του νοικοκυριού του θα επιδεινωθούν το επόμενο διάστημα, ενώ πάνω από 8 στους 10 εκτιμούν πως τα πράγματα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση.
Είναι εύλογο να θεωρήσει κανείς πως τα υψηλά ποσοστά οικονομικής απαισιοδοξίας σχετίζονται –και– με τα νέα μέτρα που πρόσφατα ψήφισε η κυβέρνηση στη Βουλή, καθώς επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των πολιτών (αύξηση ΦΠΑ, μείωση αφορολογήτου κ.λπ.) με άμεσο αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της κάθε ελληνικής οικογένειας.
Τα νέα μέτρα
Ποια είναι –πιο συγκεκριμένα– η στάση της κοινής γνώμης απέναντι στις νέες ρυθμίσεις της κυβέρνησης; Η συντριπτική πλειονότητα (88%) εκτιμά πως τα μέτρα βαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση, με το 52,5% να αποδίδει την ευθύνη εξ ολοκλήρου στην κυβέρνηση Τσίπρα και το 35,5% να θεωρεί πως η τωρινή κυβέρνηση αναγκάστηκε να λάβει τα μέτρα λόγω της κατάστασης στην οποία οδήγησαν τη χώρα οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Η ευθύνη βαρύνει την κυβέρνηση, κατά τη γνώμη των ψηφοφόρων της Ν.Δ. (του Σεπτεμβρίου 2015) σε ποσοστό 75,5%, ενώ σε όμοια κατεύθυνση τοποθετούνται και όσοι δηλώνουν πως «δεν τα βγάζουν πέρα» στις οικονομικές τους υποχρεώσεις, υποδεικνύοντας την κυβέρνηση ως υπεύθυνη σε ποσοστό 57,5%. Στον αντίποδα βρίσκονται οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ (του Σεπτεμβρίου 2015), από τους οποίους το 57,5% εκτιμά πως τα μέτρα κινούνται μεν σε λάθος κατεύθυνση, αλλά αυτό οφείλεται στις πράξεις και τις παραλείψεις των προηγούμενων κυβερνήσεων. Είναι εντυπωσιακό πάντως πως ακόμη και ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ αυτοί που δηλώνουν πως τα νέα μέτρα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση μόλις αγγίζουν το 6,5%.
Το υπερταμείο
Η κοινή γνώμη εμφανίζεται επίσης αρνητική ή καχύποπτη απέναντι στο νέο υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων και διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας. Το 53% θεωρεί πως η δημόσια περιουσία ξεπουλιέται, με μόλις έναν πολίτη στους δέκα να εκτιμά πως η νέα ρύθμιση θα οδηγήσει στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Ακόμη και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ είναι αρνητικοί έναντι του υπερταμείου, καθώς μόνο το 18,5% των ψηφοφόρων του πιστεύει πως έτσι η δημόσια περιουσία θα αξιοποιηθεί. Η μόνη κοινωνική ομάδα που δεν αντιμετωπίζει με εχθρότητα το νέο υπερταμείο είναι όσοι δηλώνουν πως η οικονομική τους κατάσταση είναι άνετη.
Ενα σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 28,5% εμφανίζεται ιδιαίτερα κυνικό, εκτιμώντας πως δεν θα γίνει τελικά τίποτα και πως όλα θα μείνουν στα χαρτιά. Ροπή στον κυνισμό δείχνει σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (32,5%).
Συγκρίνοντας τη στάση έναντι του «υπερταμείου» με βάση τις διαφορετικές ηλικίες, η λογική του «ξεπουλήματος» εντοπίζεται πιο έντονη ανάμεσα στους πολίτες ηλικίας 35-54, ενώ η κυνική τοποθέτηση πως τελικώς δεν θα γίνει τίποτα και όλα θα μείνουν στα χαρτιά βρίσκει απήχηση περισσότερο (36,5%) ανάμεσα στους πολίτες ηλικίας 18-34 ετών.
Ποιοι θα πληγούν
Η κοινή γνώμη στο σύνολό της εμφανίζεται να μην αποδέχεται τη λογική της ταξικής στόχευσης, που υποστηρίζει η κυβέρνηση πως υλοποιεί με τα συγκεκριμένα μέτρα. Μόνο το 2,5% θεωρεί πως τα νέα μέτρα θα πλήξουν τους «έχοντες και κατέχοντες». Η πλειονότητα των ερωτωμένων (57%) εκτιμά πως τα νέα μέτρα θα πλήξουν περισσότερο τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, ενώ 4 στους 10 πιστεύουν πως τελικώς οι επιπτώσεις θα αγγίξουν ολόκληρη την κοινωνία. Μάλιστα, η ίδια εικόνα παρατηρείται και ανάμεσα στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Συγκρίνοντας τις απόψεις των πολιτών στη βάση της εκτίμησης της οικονομικής τους κατάστασης, οι πολίτες που δηλώνουν πως «δεν τα βγάζουν πέρα» θεωρούν σε ποσοστό 64% πως τα μέτρα θα έχουν επιπτώσεις κυρίως στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα. Εμφανίζεται, επομένως, ένας πολύ σημαντικός προβληματισμός για τις άμεσες συνέπειες των νέων ρυθμίσεων κυρίως από τους φτωχότερους ανθρώπους.
* Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και ο κ. Γιώργος Σιάκας είναι διευθυντής Ερευνών της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
